Babi

Ibat king Wikipedia
Babi
Metung a gaindung babi ampo ing kayang bigak.
Metung a gaindung babi ampo ing kayang bigak.
Scientific classification
Kaarian: Animalia
Phylum: Chordata
Pinduan: Mammalia
Subclass: Theria
Infraclass: Eutheria
Orden: Artiodactyla
Familia: Suidae
Subfamily: Suinae
Genus: Sus
Linnaeus, 1758
Species

Sus barbatus
Sus bucculentus
Sus cebifrons
Sus celebensis
Sus domestica
Sus falconeri
Sus heureni
Sus hysudricus
Sus oliveri
Sus philippensis[1]
Sus salvanius
Sus scrofa
Sus strozzi
Sus timoriensis
Sus verrucosus

Paintunan me ing Swine king
Wiktionary, ing timawang diccionariu.
Paintunan me ing pig king
Wiktionary, ing timawang diccionariu.

Deng babi (pigs, hogs o swine king Ingles), ungulates la a pepatunud da bang maging pikuanan pamangan, balat (leather), ampong makaawig a produktu manibat kanitang minunang panaun. Ngening panaun tamu, magagamit la mu naman king pamanialiksika biomedical ampong king medisina o pamanulu, lalu na deng karelang mata ampong pusu, a maragul pamilupa karetang kareng tau. Uli ning maluat dang ugnayan kareng tau, maralas lang mababanggit o milalarawan kareng alkus nang pangkultura ning tau, manibat kareng larawan a pinintura angga kareng biru.

Tubu la reng babi king Eurasia, a mititinduk o magu-grupu king lalam ning genus Sus, a kayabe king familiang Suidae. Lipat ning kasebian la king karelang katakawan deng babi, ampo king karinatan, atin lang e makaing pikabaluan a kalidad, ing karelang kabiasnan. Deng peccary ing pekamalapit dang kamaganak a mabie deng kayanib king familiang babi.

Pamilarawan ampong pangimut (Description and behavior)

Template:Unreferencedsection Ing babi atin yang pambuk, mangalating mata, ampong malating iki, a maliaring kulut, makapalipit (kinked) o matulid. Makapal ya katawan, mangakuyad a bitis, ampong magaspang a buak. Atin yang apat a taliri ing balang bitis, at deng aduang mangaragul a taliri king libutad deng gagamitan king pamaglakad.

Omnivore la reng babi. Ing buri nang sabian niti, mamangan lang tanaman ampong animal. Mamulut-mulut la reti, at apagumasdan dong mangan agiang nanung uri ning pamangan, kayabe no reng meteng insektu, ulad, balat dutung (tree bark), maaagnas a meteng animal, basura, at pati deng aliwang babi. King ilang (in the wild), ing keraklan dang kakanan, bulung, dikut, yamut, bunga ampong sampaga. Neng kai, kakanan do reng babing makakulung deng sarili dang ának, neng masiadu lang magkasákit a kabilian (severely stressed).

Keraklan, maki maragul yang buntuk ing karaniwa a babu ampong makabang pambuk, a pasikanan ning metung a espesial a butul a ausan dang prenasal bone, ampong mabilug (disk) a cartilage king sepu. Metung yang sensitibung sense organ ing pambuk. Gagamitan ne ning babi iti bang mangulkul ampong manintun pamangan king gabun.

Maki 44 lang ipan deng babi. Ala lang patugut daragul deng patsit (canine teeth), a ausan dang pangil o tusk, at tataram la reti kapamilatan ning pamangasgas kapamilatan ning pamangasgas ning metung a metung (itang king babo ketang king lalam).

Maliari dong banten deng pastul deng babing bubulus da bang manintun pamangan. Uli ning kabiasnan da king pamamulut ampong pamamau, gagamitan do king pamanintun truffles kareng dakal a bangsa king Europa. Sesesen da la reng ortelanu deng matunud a babi para king karelang karni at para king karelang balat. Magagamit murin para kareng iskoba o brush karelang magaspang a bulbul. Ating uri ning babi, alimbawa deng Asian pot-bellied pig, a sesesen da king bale.

Manganak la king mabilug a banua deng babi kareng mangapaling lugal, dapot dakal lang dili deng mibabait neng kauran. Maliari yang muktut karas nang walu anggang labing walung (8-18) bulan ing gaindung babi. Dumalan la king estrus balang aduang pulu't metung a aldo nung e ya mebuktut. Den namang lalaki o baraku, maliari nong makapagpalipi karas dang walu anggang apulung (8-10) bulan.[2] Karaniwan, anam la anggang labing adua deng bigak balang manganak ya ing gaindu. Kaibat dang miawat deng bigak, maliari lang miabe deng adua o maigit pang pamilia bayu ing tutuking panaun ning pamagpalipi.

Uling ala lang sweat glands a "gagana" deng babi ]],[3] magparimla la reti kapamilatan ning danum a burak neng mapali ing panaun. Magsilbi ya muring proteksiun ing burak kareng lango o parasitiku.

Species

Domestic Pigs

Pigs on a farm
Pun bulung: Domestic pig

Kanita pang minunang panuan, apatunud da no reng babi king Matuang Yatu, at pikabaluan la king karelang e karaniwan a kabiasnan. Mayayakit la reng mangatunud a babi king leparan ning Europa, ing Kalibudtang Aslagan (Middle East), at angga king Asia angga king Indonesia ampong Hapon. I De Soto ampo reng aliwang talapaglakbeng ibat Espania ing migdasla kareti king Pangulung America. Paulagan dong mayap deng babi king China ampo kareng mapilang isla king kadayatmalatan, nung nu maliari lang ibulus na kabud uling agawa ra ing lub da, dapot atin yang e masanting a epektu ing dapat a iti.

Keraklan, maki lagiu yang sientipikung Sus scrofa ing babing matunud, dapot ausan deng S. domesticus, at gagamitan de mu ing S. scrofa king babing dikut o wild boar. Pepatunud de iti manga limang libu (5,000) anggang pitung libung (7,000) banua na ing milabas. Magaspang la at mala-eskoba deng karelang bulbul. Miki panga komanggi (brownish) la kule bulbul kabait da, at mamalis iti king abu kabang tutua la. Magi lang kapansin-pansin a pangil a babaluktut palual ampong patas deng karelang patsit {canine) king babo. Nung pakiyanti la kareng aliwang artiodactyl, makabe ya ing karelang buntuk, matilus ya iti, at ala yang warts. Maki kaba yang 900-1,800 mm ing karelang katawan, at maki bayat lang 50-350 kg.

Lon la murin deti

Dalerayan

  1. Zoological Journal of the Linnean Society (1997), 120: 163–191.
  2. Miyabe-abe la reng magdili-diling lalaki, at pipapaten do reng bábai. Keraklan, apat lang gaindu deng mikakana king metung a baraku.ADW: Sus scrofa: Information
  3. Managing Heat Stress In Outdoor Pigs
  4. Müller, 1838
  5. Heude, 1892
  6. Heude, 1888
  7. Müller & Schlegel, 1843
  8. Hardjasasmita, 1987
  9. Groves, 1997
  10. Nehring, 1886
  11. Hodgson, 1847
  12. * Funk, Stephan M., Sunil Kumar Verma, Greger Larson, Kasturi Prasad, Lalji Singh, Goutam Narayan and John E. Fa (2007). The pygmy hog is a unique genus: 19th century taxonomists got it right first time round. Molecular Phylogenetics and Evolution, Volume 45, Pages 427-436.
  13. Linnaeus, 1758
  14. Linnaeus, 1758
  15. Müller & Schlegal, 1845
  16. Müller, 1840

Suglung palual

Ing Wikimedia Commons atin yang mediang maki kaugnayan kang/king:

Template:Artiodactyla