Gantínan
Ing gantínan (Filipínu: gantihan; Marano: rido; Páli: verā) metung yang insesanting argumentu u lában, kadalásan king pilátan da ring grúpu da ring táu, lakuas na karing família u angkan.
King kawatásan
[mag-edit | alilan ya ing pikuwanan]"Ing Vendeta ning Poeta" ing títulu ning isa karing poema king amánung Kapampángan ning talasúlat a Filipínung i Renato Alzadón.
Kaluguran kung Poeta , akuman, paniwalan mu
Enaku sana bisa pang mamikudtang pasibayu;
Dapot kening akakit kung kapagpabustan ning tau
King tungkul nang ingatan ne ing mulajan na ning Guinu;
Kening kalapastanganan king kapaligiran tamu---
King Indung Naturalesang palsintan mu---palsintan ku;
Telanan ke ining lira! O Poeta ning balen ku,
Talanan me sa ing keka, ban ing api maglipatu!
Palsintan teng madalise ing Indung Naturalesa
Pablasang yang babie tindag king diwa na ning Poeta;
Itang angin a saguiwang inawa ning Paralaya
Ing lagusgus da ding batis, ing banglu ra ding sampaga;
Ing tumaila ra ding ayup a maniale karing sanga
Ding tungatung da ding bunduk at mawalak a sabana;
Poeta, palsintan ta yan---at ya ngening sisiran da!
Dapat mung igale tala ding mamaping poesia.
Sasabian ding kayanakan, ena kanu usu ngeni
Ing pamigale poesia linuma ning Karaoki;
Inia naman ngeni oyan, ding bague kawili-wili
A palsintan ning Poeta matatda king yatung iti;
Nukarin la ding batisan a pagsarian tang parati
Nung nu tala panintunan detang Nimpang masasabi?
Bakit ding malino batis memala la at kinati---?
Kalupa na ning Poesiang sikwil da ding bayung suli.
Nukarin ya, O Poeta, ing malilung a kapuluan
Nung nu ding myaliwang ayup Paraiso deng pagkarinan?
kabang talu mamag-koplas king babo ra ding tanaman
Babagayan tang poesia ing malambis dang kundiman;
Ngeni, lon mu, kinutud do detang dutung king mulajan
Tinabi da la ding ayup a lesakan da tuknangan;
Ing gabun a melitungtung memanabtak king kapalian
At king katulid nang banua manyawad yang katalaruan.
Pagmasdan me, O Poeta, ing mawalak a marangle
Kanita, ustung papalut, magmalaguintu ya kule;
Inia ding kawatasan ta magyuyu lang magpatawe
Kambe ra ding makabitin a tinalague ning pale;
Dapot ngeni, ing palayan, mamayuspus king katamle
Liliwan na itang danum, kukusad pakakalale;
Makanano, itang sibul, kalalaman dinulung ne
Uling meko ing salilung ding dutung a mengamate.
Pagmasdan me, O Poeta, ing pipandiluan a ilug
King tela-bubug nang danum masaya tang mipaniabug;
Inia ding kawatasan ta tikmus la pangalindayug
Karing alun a makialung karing bulang lunto- lumbug;
Dapot ngeni ninung bisang magtampiso ken at talbug
King danum nang makilarung menuling na king kalabug;
Ding susu, bya, asan, paro, mimin lang mete at limbug
Mengamate la king lasun a sasarian dang tutugtug.
Pagmasdan me ,O Poeta, ing baryu tang Aranguren
Pagmaragul te kanita anting kapisi ning Eden;
Itang pasu ding kabayung pamasada da king balen
Maki agpang king sukad na ning poesia tang babaslen;
Ing makanian a musikang paninapan nang Bethooven
Inakmul ning alingongo ra ding babasuk a saken;
Ing asuk at alingongo nung era agyung salesen
Sakit katawan at isip ing ausan dang datang ken.
Nukarin ya, O Poeta, itang angin na ning napun,
Itang angin a saguiwa neng mamunag a mamambun?
Atme niaman sasangapan neng lalague tang maranun
Pigale-gale taya pa king pastulan lele Tabun;
Ngeni itang angin aita, sumawa tanang manintun
Ene subli pang magbalik ban kekatamu magdatun;
At pablasang linasun ne ning panyulung ning panaun
Inia balang sangap tamu, sasangapan tamu lasun.
Nukarin ya, O Poeta, ing makabigjaning jardin
Neng manintun katang diwa karin kata mag-imain?
Nung nukarin la ding Rosas a palsintan da ding batwin
Katulan nong pakialungan ning malimadmad a angin,
Nukarin la detang Rosal, ding Gumamela, ding Jasmin,
Ding bonggabilyang malare karing balag bitin-bitin?
Ing leguan mitambunan ya, basura ing atyu karin,
Guewa ra nia mung ugsianan karing marinat dang lampin.
Pagmasdan me, O Poeta , itang bunduk king malaut
Ken to inapsi ding amlat para karing bayung sibut;
Ken to tikmus ding Mamana, ding usa at babing dikut
Ding Sudya at Encantada at Diwatang libut-libut;
Detang dutung nang matatag digsa dala at pemutut
King ditak a patalusad titipa dong pasalikut;
Ing gagawan dang makanian nung e tuknang at maputut
Magpaldas ya ing balayan king trajediang makatakut.
E makalingad, Poeta, king yang Bunduk ya ing tabing
A pader nang peka-sagka ning danuman a matabsing;
Nung matibag ya ing bunduk malaso ya ing Pun Patling
Lumbug ya ing Syudad Tarlak at ding baryung makasiping;
At kanita ne maramdam ing gulilsak a tatabling
Ing Sambitan at ing siguk, tagulele at saingsing!
Ing makipasari kanian ing dapat dang e masanting
Ding taung butang pamisip a maki pusung matuling.
Inia mekeni , Poeta, ding dalit tang maki-bagsik
Ila namang ilague ta balang maramdam laguitik;
Ing Poeta tin yang bersung mataram at maki-lisik
Anting kildap neng kaleldo, mitataung manalamsik;
Karening Pusung Matuling matindi teng ipandikdik
Ing Vendeta ning Poetang inamun dang pemalantik;
Ngening ing kekatang lira yang papaten da salpitik
Para king Naturalesa, dapat katang magjimagsik!
Ding suglung palual
[mag-edit | alilan ya ing pikuwanan]
Ing artíkulung ini metung yang súlî. Makasáup ka king Wikipedia kapamílatan ning pámandagdag kaniti.