Alkoolismu

Ibat king Wikipedia
(Miyalis direksiun manibat king Kulturang Tomador)
I Árîng Alkool at ing Pung Ministru Na (1820)

Ing alkoolismu ya ing abúsu ning táu ning etanol.

King kawatásan[mag-edit | alilan ya ing pikuwanan]

"Kulturang Tomador" ing títulu ning isa karing poema king amánung Kapampángan ning talasúlat a Filipínung i Renato Alzadón.

Ati tana naman king Tindajan nang Flor.
Pepabuklat kune ining Emperador!
Tagayan me Pare! Ibie mu ing pavor,
Sukdan me ing basu---padurut me, Senior.
Ing inuman tamu king bayang makolor
At lunkas la gilas ding dilang Orador,
Yang pisabian tamu ing tune nang valor
Ning kultura tamung KULTURANG TOMADOR.

Kapamu. Masdan ye ing Kumparing Jose
Kaibat nang migsueldo, eman muli bale,
Keni ya tataglus ---ka-inuman tane.
Palakpakan taya! Oyan ing makyabe!
Dapot detang ali byasang maki-ugne
King kultura tamung BAHALA NA ABE,
Kasaman tala ren! King ditak a bague,
Amunan tanalang tumbukan at pate!

Aba! Y Mang Oka kaibat nang mig-sueldu
Eya taglus keni---taglus ya king banku;
Yang pakibalak na aldo nang mayubu
Nitang pangane nang mag-aral Inyeru;
Eta ayamyan yan! Nang gagawan tamu?
Ing bubung nang bale mumuran yang batu!
Kalual na neng abak pilmi nang abau
Ing dinat king eran a kinalat tamu.

Eh! Ining Mang Saru tau yang payapa
Mamananaman ya king bebe ning sapa;
At karing gule na tin taung magsaria
Darala da la king palenki Menila;
Aba! Ining bie na medyu minanawa
Dapot ala neman pamakyabe ata.
Ah! Misan a bengi kabud ta na mimua
Gisan talang tebas ding kayang kapaya.

Abe ko, makanian tamu panugali
Etala katulan deng sasanting bili;
Nung ing siping bale tane mibabawi
Lalu na masampat ya dapat at gawi;
Gawa tang paralan ban eya magwagui
Pakisiran taya at pisibi-sibi;
Maligaya tamung alang mikawani
King kultura tamung kultura ding sawi.

Lon yu ing milyari king kumparing Juaning
King misan a aldo tiran ne ing Jueting.
Ay! Makapakaili! Mengari tang kuting
A makibalatu agya sang katiting;
Eta pepatugut king kakukutingting
Anggang e migpamie mapilan a kusing
Oyta, king keraklan tamung babatingting
Pati panaya na, tinuking mebating.

Ing kumparing Taba migtinda yang bangus
Menangu ya Guagua keti no tataglus;
Oyan, ene ikit ing malino signus
Ding pipagtinda na kapatad la alus;
Bandang tawli rugo kanian na atalus
Ali no babalik pera nang meluslus
King bayang mipasno ing maplas nang dungus
Tinuknang ya rugung king Guagua luluslus.

Ining Kakang Cenon tiran ne ing pupul
Kening bayung bining menibat Masantul
Anti tang kirukan king arap nang pasbul
Maniawad ta rugung ditak a pagmulmul;
Ati nang manapis, ati nang kakaul,
Atin nang manangis ampon mabubungsul.
Batamung patugut king pamagbitaul
Binubud no detang perang kasapunggul.

Ining Bapang Pelis minta ya king Banku
Menutang yang pera sinali yang konu
Migtinda yang abias, panulu, abonu
Minyali yang pale, pepasakul atbu;
Minanawa ya bie. Nanung guewa tamu?
Linapit ta kaya memanutang tamu;
Ta beyaran taya? Tabak mu keng batu,
Itamung mibagsak king kayang negosyu.

Nuan la ding atyu na king aliwang bansa
Ena no sakup ning kekatang kultura;
Dapot makanian man pakirasan tala
Indat maus tamu maniad ta karela
Kunwa-kunwari mo manandam ta sana,
Bayaran tano man ding ipadala ra;.
Nanu tang mamayad? King balu ku sana
Ala pang misubli metung mu mang pera.

Oyan kakuyug ko makanian ta dapat
Panugali tana ing pamag-pabayat;
Ing marapat sana miyatyat tang gamat
Panikwanan tamung mitigjo, miyangat;
Nung eta patugut king pamangalawat
King pabagya bagya akwa tang miyukyat
Angga king akwa tang dalakit, milipat
Ketang bie manawa, malagu, masampat.

Ing pamangandiria e mayap a adle
Karing magsumikap a minawa king bie.
Bustan talang mukyat ampon managumpe
Eta la panyumpang e byasang makyabe;
Nung pitutuliran ing tune kayabe
Ding asawa tamung kabangal na ning bie
King pamangabyayan etala lilele
Ibie ta karela ing pamaki-bague.

Ay! Mitablan naku. Lakuan dana ko pa
Isundu yu ne mu ing kekatang tula;
At keka magtinda, ilista mu na pa
Mibayaran karin bukas o makadua;
Tungkul naman kening kekatamung paksa
Panyaluputan ye anggang eye akwa
Ing kabaldugan na a nung nanu yata
Culturang Tomador---UGALING TALANGKA!!!
Usbong Ing artíkulung ini metung yang súlî. Makasáup ka king Wikipedia kapamílatan ning pámandagdag kaniti.