Abuke

Ing abuké (Cacatua haematuropygia), métung yang species ning cockatoo. Katutúbú ya king Filipinas. Kalúpa né dagul ampóng tábas ning Tanimbar corella, ónéng malagwá yang makilála úling karéng malútú nang bulbul a makapadrúut king buldit. Mababáwas la réng abuké úling magigísan la réng kakéwan o gúbat nung nú ya mayayákit, ampóng úling darakpan da la bá róng sésén.

Pámaglaráwan

Álus maputí ya ngan kúlé liban king lalam ning íkî, nung nú maki bulbul a malútû a maki sépung maputî, diló / kulyáwan, ampóng bulbul king lálam ning pakpak a diló. Labíy ang adwang pulgáda (30 cm) ya kábâ, at maki 8.6 ya pulgáda la kába déng pakpak na nung makaladlad la réti.

Balámu gágá yang túpa ing kayang gágâ, bukud king katning balámu pápasyuk, ó king galéuk da réng manuk. Mas tahímik ya késa karéng kéraklan karéng cockatoo, lakwas na king umbrella cockatoo ó king Moluccan cockatoo.

Biní la ó bútul déng maralas nang kakanan, ónéng mámangan yá mu namang prútas, sampága ampóng nectar. Mámangan lá mu namang pále ó mais, anyá tutúring dóng pésti.

Lugal nung nú ya mayayákit ampóng bílang

Mayayákit ya karéng gúbat ó kakéwan a mas mábabá king 50 metru, ó kalélé da réng ílug ó pangpang / bébé dáyatmálat a maki bakáwan.

Tutúring néng critically endangered ning IUCN Red List ining áyup, at 430 anggang 750 na lá mú déng áyup a maki idad (mature). Kanita, mayayákit la réng abuké karéng dakal a lugal karéng mangáragul ampóng dakal karéng mangálating isla king Filipinas, bukud king pangúlu ampóng kalibudtang Luzon. Anyang múmúnang dáké ning decadang 1990. the total wild population was estimated at 1000–4000. Nánúpatâ, mas mábabá né kanu king 1000 anyang 2008. Ating mápilang mitatágan karéng isla ning Palawan, Tawitawi, Mindanao ampóng Masbate. Antí néng baluarti ning species ing Palawan Faunal Region nung nú ya mánibálâ ing Katala Foundation king Philippine cockatoo Conservation Programme manibat anyang 1998. Ating manga 180 karéng áyup karéng balén ning Narra ampóng Puerto Princesa, Palawan, particular king Rasa Island.

Matálik lang mébáwas déng áyup úling darakpan da la bá róng pisalî at sésén ampóng papatén da la úli kanung péstí la. Bukud kaníti, taglus-taglus pa múrin ing pámamútut karéng kakéwan, ing pámangawang ásikan karéti, ampó ing pámagmína. .

Suglung palual

Ing Wikimedia Commons atin yang mediang maki kaugnayan kang/king:

Cacatua haematuropygia

• Philippine cockatoo – BirdLife Species Factsheet. BirdLife International.
• Katala Foundation Incorporated
• Oriental Bird Images: "Philippine cockatoo" Archived Eneru 26, 2021 at the Wayback Machine