Langis

Ibat king Wikipedia
Langis

Deng tanaman a langis
Deng tanaman a langis
Scientific classification
Kaarian: Plantae
(unranked) Eudicots
(unranked) Asterids
Orden: Lamiales
Familia: Pedaliaceae
Genus: Sesamum
Species: S. indicum
Binomial name
Sesamum indicum
L.

Ing langis o linasa (Sesamum indicum), a sesame king Ingles, metung yang tanaman a manyampaga (flowering plant) king genus a Sesamum. Dakal ya kamaganak a tutubu king ilang king Africa ampong mas ditak a bilang king India. Naturalisadu ne o tutubung e mitanam kareng dakal a labuad a malisangan o tropical a labuad kareng miayaliwang dake ning yatu, at tatanam de para kareng butul nang kakanan, a makabili kareng pods anti king bule o kamangyang.

Metung ya ing langis kareng pekamatwang tatanam a butul a pikukuanan laru a balu ra king yatu, at tatanam de maygit atlung libu nang (3000) banwa ing milabas. Pilan da neng libung banwang manimunang mitatanam neng kaleldo king Kalibudtang Aslagan (Middle East), agpang kareng atuklasan dang panapsal laru king labuad a iti.[1] Agyu ning langis ing kumabyeng malwat neng maki lawi o panaun ning malambat a pangalangi, at tutubu ya neng mangamate no reng dakal a tanam.[2][3]

Metung ya kareng dakal dila laru kareng butul ing langis. Uli ning kayang malinamnam a lasang kawangis ning mani, maralas deng gagamitan king pamaglutu kareng dakal a dake ning yatu.[4][5] Kalupa de reng aliwang nues o nuts ampong pamangan a magdalang allergy kareng aliwang tau.[6]

Dalerayan[mag-edit | alilan ya ing pikuwanan]

  1. Open Sesame, Haaretz
  2. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named rram
  3. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named drl2
  4. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named rhan
  5. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named esopl
  6. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named simsim1

Bibliography[mag-edit | alilan ya ing pikuwanan]

  • Template:Cite thesis
  • Bedigian, D. (1985). "Is še-giš-i sesame or flax?". Bulletin on Sumerian Agriculture 2: 159–178. 
  • Bedigian, D. (1988). "Sesamum indicum L. (Pedaliaceae): Ethnobotany in Sudan, crop diversity, lignans, origin, and related taxa", in Goldblatt P., Lowry P.P.: Modern Systematic Studies in African Botany, AETFAT Monographs in Systematic Botany. St. Louis, MO: Missouri Botanical Garden, 315–321. 
  • Bedigian, D. (1998). "Early history of sesame cultivation in the Near East and beyond", in Damania A.B., Valkoun J., Willcox G., Qualset C.O.: The Origins of Agriculture and Crop Domestication, The Harlan Symposium. Aleppo: ICARDA, 93–101. 
  • Bedigian, D. (2000). "Sesame", in Kiple K.F., Ornelas-Kiple C.K.: The Cambridge World History of Food. Cambridge University Press, 411–421. 
  • Bedigian, D.; Korošec-Koruza, Zora (2003). "Evolution of sesame revisited: domestication, diversity and prospects". Genetic Resources and Crop Evolution 50 (7): 779–787. doi:10.1023/A:1025029903549. 
  • Bedigian, D. (2003). "Sesame in Africa: origin and dispersals", in Neumann K., Butler A., Kahlheber S.: Food, Fuel and Fields — Progress in African Archaeobotany, Africa Praehistorica. Cologne: Heinrich-Barth-Institute, 17–36. 
  • Bedigian, D. (2004). "Conspectus of Sesamum. Annex III", IPGRI. Descriptors for Sesame (Sesamum spp.) (PDF), Rome: International Plant Genetic Resources Institute, 61–63.  Archived Disyembri 17, 2008 at the Wayback Machine
  • Bedigian, D. (2004). "History and lore of sesame in Southwest Asia". Economic Botany 58 (3): 329–353. doi:10.1663/0013-0001(2004)058[0330:HALOSI]2.0.CO;2. 
  • Bedigian, D. (2006). "Assessment of sesame and its wild relatives in Africa", in Ghazanfar S.A., Beentje H.J.: Taxonomy and Ecology of African Plants, their Conservation and Sustainable Use. Kew: Royal Botanic Gardens, 481–491. 
  • Bedigian, Dorothea (2010). Sesame: The Genus Sesamum. St. Louis: Missouri Botanical Garden. ISBN 978-0-8493-3538-9. 

Suglung palwal[mag-edit | alilan ya ing pikuwanan]

Ing Wikimedia Commons atin yang mediang maki kaugnayan kang/king: