Lape

Ibat king Wikipedia
Lape
Lapé
Laparoscopic view ning lapé ning metung a kabayu (ing laman lub a kule ubi ampong abu a balad-balaran)
Latin splen, lien
Gray's subject #278 1282
Artery Splenic artery
Vein Splenic vein
Nerve Splenic plexus
Precursor Mesenchyme of dorsal mesogastrium
MeSH Spleen
Dorlands/Elsevier s_19/12750780

Ing lapé (spleen king Ingles) organu yang mayayakit karen ngang animal a vertebrate (maki galudgud).[1]. Kareng tau, atyu iti ing bandang atyan, nung nu ya magsilbi king pamanyira kareng mangatuang korpuskulos a malutu (red blood cells), at atin yang lulanan daya. Metung ya kareng tuturing dang sentru ning w:reticuloendothelial system (dake ning immune system). Angga kanitang 1993, e re pa balu ing eksaktung gamit ning lapé. Kikilalanan da nang nung ala yu iti, malagua yang maimpeksiun ing metung a tau.[2]

Pangabalangkas (Anatomy)

Mayayakit ya king dake nang babo kaili ning atian ing lapé ning tau. Atiyu king gulut ning dungus, at lalam ne mu ning diaphragm. Kareng normal a tau, maki sukad ya iting manga 125 × 75 × 50 mm (5 × 3 × 2 pulgada), at maki bayat yang 150 gramo (5 oz).

Ing lapé ing pekamaragul nang organung ibat king mesenchyme, at atyu iti king mesentery. Bibilugan de reng kumpul-kumpul a w:lymphoid tissue a itsurang malabinutil (granular), at mayayakit kareng mapinung sanga king sepu da reng vein ampong artery. Mituglung-tuglung la reng uyat a reti kareng mibayung (modified) capillary a ausan dang splenic sinus.

Manga apulung porsientu (10%) kareng tau ing maki metung o maigit pang lapéng panyaup. Maliari lang mayakit deti malapit king hilum ning mismung lapé, ing salapaungan dalan nung nu la lulub at lulual king organu deng uyat ning lapé.

Ating mapilan a litid (ligament) ning peritoneum a tatalan king lapé[3] (makasaup king pamanintindi king karelang lagiu nung isipan tamung ing "lien" metung yang katayang uyat para king "lapé")

Makatuglung ya king lapé ing libutad.

Mayayakit ya kareng dakeng binangal (cross section) ning lapé ing kilual a malutu ampong malambut, a mapipitna kareng aduang dakeng malambut a laman a makayagpang kareng aduang pekamaulagang diling papil ning lapé a mababanggit king lalam:[4]

Area Composition Function
malutung laman * "deng sinus" (o "sinusoid") a mitmung daya
* "w:splenic cords" of w:reticular fibers
* "dakeng bandang lele" a makapadurut king maputing laman o white pulp
Pamanialak a pisikal. Lalako no reng material a e dapat king daya, lalu na reng matuang korpuskulos a malutu.
white pulp Bibilugan deng nodule, a ausan dang Malpighian corpuscle. Bibilugan da lang:
* "lymphoid follicles" (o "follicle"), a maki dakal a B-lymphocytes
* "periarteriolar lymphoid sheaths" (PALS), a maki dakal a T-lymphocytes
Sasaup la bang lumaban king impeksiun.

E la masiadung kapansin-pansin deng aliwa nang gamit ning lapé, lalu na kareng taung maragul na ampong masalese pamikakatawan:

  • Pamaglalang kareng [[korpuskulos a malutu] (red blood cell). Ing utak ning butul ing manimunang lugal ning pamaglalang king daya kareng taung ustu na king edad, pero angga king kalimang bulan kareng ának a kabuktut, maulaga ya king pamaglalang daya ing lapé. Kabait ning anák, tutuknang ing pamaglalang nang daya ning lapé liban kareng mapilan a diperensia king daya. Nanupata, mandatila yang pekamaulagang organung makapatungkul king lymph ampong manimunang dake ning sistemang reticuloendothelial system, at gagawa ya pa muring lymphocyte. Uli na niti, maulaga ya pa muring organu king pamaglalang king daya.
  • Lulanan yang korpuskulos a malutu at aliwa pang dakeng melalang na. Tutu mu iti kareng mapilan a animal, antimo reng asu ampong kabayu. Kareng kabayu, manga kapitna (5)% kareng korpuskulos a malutu ing makalulan keti. Lulual la reng korpuskulos a malutu neng kailangan la reti.[5] Mangaragul la pusu deng animal a reti kumpara king dagul ning karelang katawan uli ning mas marayuput daya. Nanupata, e ya magsilbing lulanan korpuskulos a malutu kareng tau ing lapé, nun e pirinan yang platelet a magagamit kareng e asahan a pamikatagun. Ating atletang sinubuk king doping ketang sarili dang korpuskulos a malatu a misinup ba rang akamtan ing epektung anti kaniti[citation needed], oneng e makasadya ing pusu ketang mas marayuput a daya.

Lon la murin deti

Karagdagang larawan

Footnote

  1. Entry for spleen, Internet Encyclopedia of Science
  2. Brender, MD, Erin (2005-11-23-30). "Spleen Patient Page" (PDF). Journal of the American Medical Association (American Medical Association) 294 (20): 2660. Archived from the original. You must specify the date the archive was made using the |archivedate= parameter. http://jama.ama-assn.org/cgi/reprint/294/20/2660.pdf. Retrieved on 2008-03-20. 
  3. Template:NormanAnatomy
  4. Template:BUHistology
  5. Carey, Bjorn (May 5, 2006). "Horse science: What makes a Derby winner - Spleen acts as 'natural blood doper,' scientist says", MSNBC.com, Microsoft. Retrieved on 2006-05-09. 

Suglung palual

Look up spleen in Wiktionary, the free dictionary.

Template:Lymphatic system