Circulatory system
Ing circulatory system ing sistema ning katawan a magdala king daya king mabilug a katawan. Ing pusu ampo reng uyat ing bibilug king circulatory system.
Artery ing aus da kareng uyat a magdala king daya padáyu o palaut king pusu. Lálati la reng artery kabang dadayu la king pusu. Nung malati na lang malati deti, arteriole ing aus karela.
Vein naman ing aus kareng uyat a magdala king daya papunta king pusu. Venule ing aus da kareng pekamalating vein. Daragul la reng vein kabang lalapit la king pusu.
Den namang capillary, mangalati lang uyat king pilatan da reng artery ampong vein.
Anya ing pamipulayi ning daya, pusu->artery->arteriole->capillary->venule- >vein->pusu. en:Circulation ing aus kaniting pamipulayi ning daya. Adwa lang klasi deng circulation king circulatory system. Miraras king keraklan king katawan ing daya kapamilata’ning systemic circulation. Samantala, miraras naman ing daya kareng baga kapamilata’ning pulmonary circulation. (Ing buri nang sabyan ning pulmonary, tungkul kareng baga).
Systemic Circulation
[mag-edit | alilan ya ing pikuwanan]Mitmu yang oxygen ampong sustansia ing dayang ibat king kaili ning pusu. Deng sustansia sangkap lang kailangan ning kekang katawan ba yang mie, alimbawa ing protina, taba, w:carbohydrate, bitamina ampong mineral. Ing daya ing magdalang oxygen ampong sustansia king katawan.
Systemic arterial blood ing aus kaniting daya kareng systemic artery a mitmung oxygen ampong sustansya. Neng kayi, mayayaus muring arterial blood iti.
Ing aorta ing pekamaragul a systemic artery king katawan. Ini ing maragul a uyat a lulwal king pusu. Ating mas mangalating artery a manyanga manibat king aorta. Deni namang artery, atin la pang mas malating artery a manyanga manibat karela. Magi no mang arteriole deng pekamalating artery.
Deng en:capillary ing malating dili kareng uyat. Magi lang capillary deng systemic arteriole. Pupunta kareng capillary ing daya ibat kareng arteriole. Karas karin, lulwal king daya ing oxygen ampong sustansya, at pupunta king the tissue a makapadurut kareng capillary. Miraras murin king daya ing carbon dioxide ampong dinat ibat king tissue. Capillary bed ing aus karing misanga-sangang capillary a magdalang daya king metung a lugal.
King sumangid ning capillary, magi ne mang venule. Deng venule ing pekamalati kareng vein. Deing vein ing manyubli king daya king pusu. Kabang lalapit la king pusu deng vein, lalu lang daragul. Deng vena cava ing maragul diling systemic vein king katawan. Adwa lang uri deng vena cava. Ing inferior vena cava ing kukwang daya king dake nang mababa ning katawan papunta king wanan nang tagiliran ning pusu. (“Mababa” ing kabaldugan ning “inferior” king medicina.)
Ing pulmonary circulation
[mag-edit | alilan ya ing pikuwanan]Pareu ing pamipulayi ning daya king pulmonary circulation.
Mitmung carbon dioxide ing dayang daralan da reng vena cava king pusu. Ditak mung ditak ing oxygen a atyu kaniti ing pakiyanti o ikumpara king dayang systemic arterial. Tutulak ning wanan nang tagiliran ning pusu papunta king pulmonary artery ing venous blood o dayang dadalan da reng vein. Ing pulmonary artery ing magdalang daya kareng baga. Karas karing baga, pupunta king pulmonary capillary bed(deng capillary king baga) ing daya. Miraragdagan ing oxygen na keti, at mababawas naman ing kayang carbon dioxide. (Baligtad ing malilyari kareng capillary bed kareng aliwa nang dake ning katawan. King systemic circulation, milalako ya oxygen ing daya at mamulut ne mang carbon dioxide.)
Kaybat na king pulmonary bed, pupunta kareng pulmonary vein ing daya. Karas keti, mitmu ne namang oxygen ining pulmonary venous blood. Magdala lang daya king kayli nang tagiliran ning pusu deng pulmonary vein. Kaybat, magbalik king systemic circulation ing daya.
Deng suglung
[mag-edit | alilan ya ing pikuwanan]- [http://www.medem.com/MedLB/article detaillb.cfm?article ID=ZZZ8D8356JC&sub ca
t=72 American Medical Association Encyclopedia - The Circulatory System]
Heart and Vascular Center - good pictures]
- [http://www.texasheartinstitute.org/anatomy1.html Texas Heart Institute -
Cardiovascular anatomy - Has text in Spanish] Archived Disyembri 11, 2005 at the Wayback Machine