Jump to content

Bulacan

Ibat king Wikipedia
Bulacan
Bandera kan Bulacan
Bandera
An opisyal na selyo kan Bulacan
Selyo
Mapa ning Kalibudtarang Luzon ampong Bulacan ilage
Mapa ning Kalibudtarang Luzon ampong Bulacan ilage
Map
Puuk: 15°0'N, 121°5'E
BansaFilipinas
LabuadKalibudtarang Luzon (Rehiyong III)
TuknanganLalawigan
MitatagAgostu 15, 1578
KapitolyoMalolos
Pamamahala
 • LiderDaniel Fernando
Sukad
 • Kabilugan2,796.10 km2 (1,079.58 sq mi)
Populasyun
(Sensu ning 1 Mayu 2020)
 • Kabilugan3,708,890
 • Densidad1,300/km2 (3,400/sq mi)
 • Pamimalemale
920,608
IDD:area code +63 (0)44
Uryanprimeru klasing lalawigan
Panakitan (₱)₱5,812,797,138.542,515,522,477.252,695,772,225.083,256,894,441.443,763,855,000.00415,900,000.434,610,201,000.004,747,428,000.005,349,446,315.065,994,208,656.748,392,880,557.60 (2020)
AmanuSouthern Alta
Umiray Dumaget
Tagálug
Websaytwww.bulacan.gov.ph
Ing artikulung iti tungkul ya keng lalawigan. Para keng balen lauen ya ing Bulacan, Bulacan.

Ing Bulacán metung yang lalawigan ning Filipinas a atiu king labuad ning Kalibudtarang Luzon (Central Luzón). Atin yang aduang lakanbalen, San Jose del Monte Lakanbalen at Malolos Lakanbalen, ing balen tungku. Ing Bulacán atiu mismu king pangulu ning Metro Manila. King sepu ning Bulacan bandang albugan ya pin ing lalawigan ning Pampanga, king pangulu ya ping Nueva Ecija, king aslagan ding Aurora at Quezon, at king mauli ing Rizal. Ing Bulacán atiu mu rin king bandang pangulung pampang ning Manila Bay. Agpang keng 1 Mayu 2020 ning sensus, atin yang populasyun a 3,708,890 a katau kareng 920,608 a pamimalemale.

Ing Bulacán bantug ya keng Amlat ning Filipinas. Dakal la reng pambansang bayani a bait Bulacán. Ing lalawigan metung ya naman ka reng minunang migaklas laban king Espanya. Nanupata ing Bulacan bantug ya bilang tungku ning Mumunang Republika ning Filipinas king ngening lakanbalen ning Malolos anti mu rin king Malolos Constitution.

Ding Tau at Kalinangan

[mag-edit | alilan ya ing pikuwanan]

Amanu. Tagalog ya ing mayayagkas halus laganap uling ing Bulacán makalapit ya Menila. Deng pakatuknang magsalita la naman Kapampangan, nung nu ya ing amanu da ring makasiping a Pampanga.

Industria. Ing lalawigan Bulacán bagya-bagya maging yang industrialized pauli ning makalapit ya Metro Manila. Dakal la reng corporation a manalakad a industrial plants king Bulacán. Deng industria kayabe no reng balat pamangule, pamangawang simentung bag, pamangawang papamakbung, ceramics, malan at tela, pamangawang pamangan, at pamangawang sapatus.

Agrikultura. Deng keng barrio (marangle) mamasa la keng agrikultura bilang kabyayan da. Deng karelang pupul kayabe no reng abias, mais, gule, a bunga tanaman kalupa na mo ning mangga.

Transportasyun. Ing Bulacán makatayid ya king Metro Manila kapamilatan ning North Luzon Expressway, nung nu ya daralan papuntang king lalawigan ning Pampanga.

Ing Bulacán atin yang 22 balen at 2 lakanbalen.

d

Terrain. Ing Bulacán atiu king mauling dake ning matabang kapatagan a gabun ning Kalibudtarang Luzon. Mamagus ing danum uran papunta king Ilug da ding Angat at ning Pampanga. Ing Kabundukan ning Sierra Madre ilang mamaske king mangatas nang gabun ning Bulacán king aslagan. Ing Danao Angat, mebuu ya kapamilatan ning Angat Dam atiu yu karin. Ing pekamatas a lugal a mika 1170 metru ya pin ing Mount Oriol, a kayabe ning Sierra Madre.

Climate. Ing Nobiembri anggang Abril keraklan malangi ya kabang ing mitatagan keng banua mabasa o kaya kauran ing aus da. Ing pangulungaslagan monsoon (amihan) palagi ya ustung Oktubri anggang Eneru a magdalang uran. Magumpisang Pebreru anggang Abril ing kalakal a angin manibat aslagan ilang mimiral oneng ing Bundung ning Sierra Madre (Filipinas) king aslagan sasabatan na ini at babie kaleldo. Manibat Mayu anggang Septiembri ing maulingalbugang angin (habagat) iyang mimiral at maging kauran.

Ing pekamapaling bulan iyapin ing Mayu at atin paling 29.7°C kabang ing pekamarimla iyapin ing Pebreru at ating dimlang 18.1°C.

Tourist Attractions

[mag-edit | alilan ya ing pikuwanan]

Ing Malolos Cathedral Basilica king Malolos ing pisamban a migsilbing pekamumunang kuta ning ( [[Presidential Headquarters ning First Philippine Republic) lalam nang Gen. Emilio Aguinaldo.

Barasoain Church king Malolos ya ing lugal ning congressung megumpisang menyulat mumunang diling Philippine Constitution at karin ya mitatag ing mumunang Pilipinu Republic.

Sta. Monica Church king Angat maigit neng 400 a banua.

Meycauayan Church in Meycauayan over a century-old church.

Divine Mercy National Shrine in Marilao.

Our Lady of Lourdes Grotto (San Jose del Monte).

Festivals:

  • Singkaban Fiesta (Linggo ng Bulacan)
  • Bocaue River Festival
  • Obando Festival Carabao Festival (Pulilan)
  • Sambuklod Festival (San Jose del Monte)
Sensus ning Populasyun
Bulacan
TaunPop.±% p.a.
1903 215,559—    
1918 239,969+0.72%
1939 319,339+1.37%
1948 394,642+2.38%
1960 514,346+2.23%
1970 737,975+3.67%
1975 899,529+4.05%
1980 1,096,046+4.03%
1990 1,505,219+3.22%
1995 1,784,441+3.24%
2000 2,234,088+4.94%
2007 2,822,216+3.28%
2010 2,924,433+1.30%
2015 3,292,071+2.28%
2020 3,708,890+2.37%
Sanggunian: Philippine Statistics Authority[1][2][3][4]